Đây là một trong những nghi lễ độc đáo của Lễ hội Côn Sơn-Kiếp Bạc, góp phần thỏa mãn nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng tâm linh cũng như nhu cầu thưởng thức nghệ thuật trình diễn dân gian đặc sắc của cộng đồng.

Đồng chí Nguyễn Đức Việt - Phó giám đốc Sở VHTTDL, thành viên BTC Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2014 tặng hoa cho các thanh đồng về tham dự Liên hoan diễn xướng dân gian

Theo tín ngưỡng dân gian, Hưng Đạo Đại Vương được nhân dân suy tôn là Đức Thánh Trần; Ngài cũng là Giáo chủ của dòng Đạo nội, một dòng đạo đậm yếu tố tín ngưỡng dân gian với một hệ thống các vị thánh trong Hội đồng Trần triều. Hầu thánh hay còn gọi là Hầu đồng, lên đồng là nghi thức sinh hoạt tâm linh cổ truyền ở Kiếp Bạc.  Với những trình diễn của các thanh đồng tấu trình lên Đức thánh Trần các sở nguyện về việc sát quỷ trừ tà, cầu tự xin thuốc chữa bệnh, cầu duyên. Ngoài ra còn những hoạt động mang tính ma thuật như phù bùa, xiên lình, xẻ lưỡi cắt dấu mặn làm thuốc chữa bệnh. Sau cách mạng tháng 8 những hoạt động mang tính ma thuật không còn phù hợp, bị mai một. Diễn xướng dân gian ở Lễ hội Kiếp Bạc hiện nay chủ yếu là hầu mừng Thánh với những diễn xướng nhằm tái hiện nhân vật lịch sử là Hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn và các tướng lĩnh Trần triều đã lãnh đạo quân dân Đại Việt 3 lần đánh tan giặc Nguyên Mông làm nên hào khí Đông A vang dội.

Liên hoan diễn xướng hầu Thánh

Từ năm 2006, hầu thánh đã được phục dựng ở Lễ hội Kiếp Bạc dưới hình thức liên hoan diễn xướng hầu thánh trong các ngày diễn ra lễ hội. Diễn xướng hầu thánh có sức hấp dẫn đối với đông đảo nhân dân bởi đây là một loại hình sân khấu tổng hợp vừa có ca, múa, diễn xướng, vừa có nghi lễ bái tế, trừ tà, ban lộc.

Tại lễ hội năm nay, diễn xướng hầu thánh diễn ra trong hai đêm 9/9 và 10/9 tức 16 và 17/8 âm lịch, với 4 cơ cánh, mỗi chương trình diễn xướng của một cơ cánh kéo dài trong khoảng  2 giờ.