Lễ giỗ diễn ra vào buổi sáng, đồng chí Nguyễn Minh Hùng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức lễ hội cùng lãnh đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, TP Chí Linh dự lễ.

Lễ giỗ Đệ Tam Tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả diễn ra trang nghiêm theo nghi thức truyền thống. Tại ngôi Tam bảo chùa Côn Sơn, trong khói hương trầm mặc, các nhà sư, Phật tử dâng hương, hoa, vật phẩm và tiến hành các khoá lễ cúng Phật, thánh, Tam Tổ Trúc Lâm, chư vị thần linh.

Lễ giỗ là nghi thức quan trọng tại lễ hội mùa xuân hằng năm nhằm tưởng nhớ Đệ Tam Tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả - người có công lao to lớn trong phát triển thiền phái Trúc Lâm, tôn tạo cảnh quan Côn Sơn. 

Huyền Quang tên thật là Lý Đạo Tái, sinh tháng giêng, năm Giáp Dần, niên hiệu Nguyên Phong thứ 4 (1254) đời vua Trần Thái Tông, nguyên quán tại hương Vạn Tư (nay thuộc xã Thái Bảo, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh). Huyền Quang là một trong những trí thức tài năng, nổi tiếng thơ văn, từng làm quan tại Viện Hàn lâm nhà Trần. Ông từ bỏ chốn quan trường, quyết chí tu hành, học đạo và biên soạn kinh sách. Ngày 23 tháng giêng năm 1334, ngài viên tịch tại chùa Côn Sơn, thọ 80 tuổi.

Sau lễ giỗ, các đại biểu và nhân dân dâng hương tại nhà tổ, tháp Đăng Minh (Đăng Minh Bảo tháp) – nơi đặt xá lị của Đệ Tam Tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả phía sau chùa Côn Sơn.

Chiều tối cùng ngày, cũng tại di tích Côn Sơn sẽ diễn ra Lễ đàn Mông Sơn thí thực. Nghi lễ này là nội dung cuối cùng tại Lễ hội mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2023.

Tại sân chùa, Ban Tổ chức cho lập 2 đàn cúng tế đối diện nhau, gồm: đàn chính và đàn bàn tiến cúng Phật. Trên đàn lễ có tượng Phật toạ, lễ phẩm, hoa nghi, hương nến… Hai bên đường “chạy đàn” bày nhiều mâm lễ với nhiều đồ chay như bỏng ngô, khoai luộc, bánh đa, hoa quả, cháo gạo, cơm chay… để ban phát cho chúng sinh chầu đàn nơi cửa Phật.

Lễ đàn diễn ra trang nghiêm, uy nghi. Các nhà sư thực hiện khóa lễ cúng đàn với các nghi thức: nhiễu đàn, khóa cúng Phật, cúng Thánh, cúng lịch đại Tổ sư, bắt quyết, múa long hồ, sái tịnh chân ngôn, khai hoa kết ấn, dâng lục cúng, thỉnh mời cô hồn, dâng sớ cầu an, nguyện cho thế giới hoà bình, nhân khang vật thịnh, thiên hạ thái bình, mùa màng bội thu.

Lễ đàn Mông Sơn thí thực chùa Côn Sơn do Đệ Tam Tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả sáng lập, được phục dựng thành công từ năm 2006 đến nay. Theo quan niệm Phật giáo, thế giới cõi âm có vô vàn cô hồn không nơi nương tựa. Lập đàn thí thực để thể hiện uy linh Phật pháp và tinh thần từ bi hỉ xả, cứu độ chúng sinh. Đây là hình thức đại chạy đàn, mang tính phát chẩn quốc gia, diễn ra nơi quốc tự.

Lễ đàn Mông Sơn thí thực từ lâu đã trở thành nét văn hoá tâm linh tiêu biểu trong lễ hội truyền thống mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc. Nghi lễ được phục dựng và duy trì đã góp phần phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp trong kho tàng văn hóa phi vật thể ở khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc, tạo nên một lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc.