Ngày 9/2 (tức ngày 12/01 Âm lịch), Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ xã Gia Phúc (huyện Gia Lộc) long trọng tổ chức lễ hội truyền thống Miếu Làng Thượng Cốc năm 2025.
Người dân tham gia Lễ hội miếu làng Thượng Cốc
Miếu Thượng Cốc thờ Nam Thiên danh tướng Nguyễn Công Nguyên, sinh ngày 12 tháng Giêng năm Quý Hợi (1083). Thân phụ là Nguyễn Công Trân, người khu Hạ, nay là thôn Gia Bùi. Thân mẫu là Bùi Thị Trinh khu Trung, nay là Thôn Cao Lý - Làng Thượng Cốc, huyện Trường Tân (nay là huyện Gia Lộc), trấn Dương Tuyền (nay là tỉnh Hải Dương).
Lúc sinh thời Nam Thiên danh tướng Nguyễn Công Nguyên am hiểu nhiều kinh sách thiên văn, địa lý, võ nghệ song toàn, nhân cách đức độ được dân làng kính nể, yêu mến.
Dưới thời chiều nhà Lý, Ngài đã dựng tài thao lược cùng 53 trai tráng trong làng được vua giao cho 3 vạn tinh binh đánh đuổi quân xâm lược ngoại bang ra khỏi bờ cõi. Từ đó Nhân dân được hưởng cuộc sống thái bình và phong Ngài chức “Đô úy Phụ Quốc thượng tướng quân” cùng nhiều bạc vàng và cho đi nhận chức nhưng Ngài lập biểu tấu vua cùng dân binh xin về quê thăm tổ đường bản quán. Vua y chuẩn tấu và thưởng cho Ngài cùng dân binh tiền bạc về làng, nhân dân vui mừng mở tiệc và lập một chùa Thanh Quang Tự (Tức Chùa Cả) để cầu trời khấn phật cho mưa thuận gió hòa, mùa màng thóc lúa bội thu. Ngài ở lại quê hương chung sống cùng dân làng.
Vào ngày 29 tháng 10 năm Mậu Thân (1128), sau khi ngài đi thăm hỏi dân làng về đến gò đất cao giữa ba khu thì trời mưa to gió lớn, sấm chớp ầm ầm. Ngài hóa thân từ đó. Dân làng tỏ lòng thương tiếc lập miếu thờ Ngài tại gò đất nơi Ngài hóa thân. Tôn ngài làm thần Hoàng làng để ghi nhớ công ơn Ngài đã có công với dân, với nước.
Để ghi nhận công đức của Ngài các triều đại vua từ vua Lý Nhân Tông đến đời vua Lê Cảnh Hưng, vua Khải Định đã phong tặng 23 đạo sắc phong trong đó có hai đạo sắc của thân phụ, thân mẫu.
Đến năm 1990, sau khi Miếu làng Thượng Cốc được nhà nước khảo cứu khoa học. Được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) ra Quyết định số 15/VH-QĐ ngày 25 tháng 01 năm 1991 công nhận Miếu làng Thượng Cốc là di tích lịch sử văn hóa xếp hạng Cấp quốc gia.
Trước tình hình xuống cấp nghiêm trọng của ngôi Miếu. Nhằm bảo tồn gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa của bậc tiền nhân để lại. Năm 2023, miếu được trùng tu, tôn tạo lại di tích từ nguồn kinh phí xã hội hóa với tổng dự toán 8,5 tỷ đồng.
Theo tục truyền hàng năm, vào ngày 12 tháng Giêng, Nhân dân mở hội kỷ niệm ngày sinh của Nam Thiên danh tướng Nguyễn Công Nguyên để ghi nhớ công ơn của Ngài và nhắc nhở con cháu phát huy truyền thống cách mạng và xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.
P.V