
Đền Bia được khởi dựng từ thời Lê, tôn tạo lại vào
năm 1936 theo kiểu tiền nhất hậu chữ đinh (J), mặt tiền quay về hướng Bắc. Khu
vực đền Bia trước kia có vườn thuốc Nam rộng lớn, phong phú với các loại dược
liệu. Năm 1993, tòa tiền tế được trùng tu phỏng theo phong cách kiến trúc thời
Nguyễn khá đẹp, gồm 5 gian bằng gỗ, rộng 120 m2. Trung từ và hậu
cung tuy nhỏ nhưng còn chắc chắn và khá đồng bộ.
Đền Bia
tọa lạc trên diện tích 1,1 ha, được phân làm 3 khu
vực với đầy đủ các hạng mục công trình chính và phụ trợ đăng đối, liên hoàn. Đền Bia được dựng nên để tôn thờ Đại danh y Thiền sư Tuệ
Tĩnh - Người đặt nền móng, có công lớn đối với nền y - dược nước nhà và tấm Bia
đá ghi lời di nguyện của Người. Năm 2005, sau đợt trùng tu lớn, đã đưa
ngai và bài vị Tiến sĩ Nguyễn Danh Nho
thờ tại tòa Tiền tế với ý nghĩa tri ân, tưởng nhớ tới người có công cho khắc
bia đá, cũng là lời di nguyện của Đại danh y – Thiền sư Tuệ Tĩnh đem về quê
hương.
Theo kế hoạch, buổi sáng ngày 7/5 (29/3 Âm lịch) trưng
bày các gian hàng sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm làng nghề
và OCOP tỉnh Hải Dương (dự kiến có 30 gian hàng, trong đó Sở Công Thương tỉnh
Hải Dương bố trí 10 - 15 gian, huyện Cẩm Giàng bố trí 10 -15 gian); trưng bày
sinh vật cảnh và hoa lan tại khuôn viên di tích đền Bia.
Buổi chiều ngày 7/5 (29/3 Âm lịch) diễn ra tế Khai hội,
khai mạc Giải vô địch cờ tướng. Buổi tối có chương trình giao lưu văn nghệ các CLB văn nghệ xã Cẩm Văn tại
sân khấu khu vực gian hàng.
Tam
quan đền Bia.
Sân bên
phải đền là nơi trưng bày các gian hàng sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm làng nghề và OCOP tỉnh Hải
Dương.
Ngày 8/5 (1/4 Âm lịch), từ 7h30’ - 9h30’ diễn ra khai mạc
lễ hội; các đại biểu, Nhân dân và du khách dâng hương; từ 9h45’ - 11h00’ diễn
ra khai mạc Tuần hàng giới thiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản
phẩm làng nghề và OCOP tỉnh Hải Dương.
Buổi chiều ngày 8/5 (1/4 Âm lịch), từ 13h30’ - 17h00’ các
đoàn Nhân dân và du khách thập phương dâng hương; hát quan họ Bắc Ninh, giao
lưu văn nghệ các CLB văn nghệ xã Cẩm Văn; tiếp tục thi đấu và bế mạc Giải vô
địch cờ tướng; tổ chức các trò chơi dân gian như: đi cầu kiều, bắt vịt dưới hồ,
kéo co...; lễ tạ. Buổi tối có giao lưu văn nghệ các CLB văn nghệ xã Cẩm Vũ tại
sân khấu khu vực gian hàng.
Vườn
thuốc Nam đền bia.
Bên cạnh đó, trong các ngày diễn ra lễ hội từ 7- 9/5
(29/3 - 2/4 Âm lịch) sẽ diễn ra các hoạt động phục vụ lễ hội như: triển lãm thư
pháp, tư vấn sức khỏe Nhân dân và du khách về tham dự lễ hội.

Hành
lang vào đền.
Ngày 9/5 (2/4 Âm lịch) tiếp tục các hoạt động của Tuần
hàng giới thiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm làng nghề và
OCOP tỉnh Hải Dương và bế mạc.
Theo người dân địa phương, lễ hội đền Bia bắt nguồn từ
hiện tượng “Thánh ứng”. Tương truyền, vào năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), ngày mồng
1 tháng 4 xảy ra hiện tượng “Thánh ứng” lần đầu. Lúc này, một ngày có cả ngàn,
vạn người kéo về địa điểm dựng Bia Tuệ Tĩnh tại Văn Thai để cúng bái và xin
thuốc chữa bệnh.
Gần một thế kỷ sau, cũng vào ngày mồng 1 tháng 4 năm Bính
Tý (1936), hiện tượng “Thánh ứng” tái hiện trở lại. Lần này, số lượng khách
thập phương kéo về đông gấp bội. Từ hiện tượng “Thánh ứng”, lễ hội đền Bia được
hình thành và duy trì đến ngày hôm nay. Người dân địa phương lấy ngày Đức Thánh
hiển linh (1/4 Âm lịch) làm ngày tổ chức lễ hội.
Lễ hội là dịp giáo dục truyền thống “uống nước nhớ
nguồn”, tuyên truyền quảng bá các giá trị văn hoá truyền thống tiêu biểu, đồng
thời, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, nhân dân địa phương trong việc
thực hiện, giữ gìn phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc và đáp ứng nhu cầu
văn hóa tâm linh trong Nhân dân, du khách thập phương.
BG